Be wyddwn i am y Llanw Mawr Hallt #8

Mae gen i ddafad gorniog,

Ac arni bwys o wlan,

Cneifiwch fy nafad, rwy'n glaf,

Mae gen i ebol melyn,

Sy'n tynnu am bedair oed,

Golchwch fy ebol rwy'n glaf,

Mae gen i drowsus glan,

A thwmpath sannau budron,

Budron, sgudron, wudron, mudron,

Golchwch fy sannau rwy'n glaf,

Welidi, welidi, Mari fach?

Welidi Maaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaari annw'l?

Iwi Jo

Iwi Jo, ar ben tô,

Yn canu:

"Gin to the ear, the word gin. Gin to the crib, gin to the grave. Gin to leg, arm to gin. Gin to the lip. Mouth gin. Gin who is mashed, I mashed gin to my place"

Iwi Jo wirion.

Llythyr

Tyddyn y Garlleg, 1890

F'annwyl rieni Sian (a) Glyn,
Y mae Aled wedi gadael y tŷ, mi ydw i a Dei wedi datblygu pancake madness. Mi ddaw Aled yn ôl, a fydd na'm wyau ar ôl os y dalith yntau'r clefyd. Y mae hi'n fain yma hebddo, y mae hiraeth fel clwy drwy'r holl dŷ, a Dei a minnau yn sownd ar ben mynydd heb na motor i gyrraedd bys sdop Llithfaen. Y mae Dei yn dweud nad yda ni angen Aled, a fod bywyd yn well ers iddo fynd am dro, ond myfi sydd yn ansicr.
Os y cewch chi amser rhyw dro, danfonwch wyau, blawd a llefrith i'ch meibion.
Mewn hiraeth dwys,
Eich mab ieuengaf,
Iwi Jo

Hwyr

Tawel fum yn ddiweddar, mi wn, ond bum brysur.
Bum yn gwyro uwch y ddesgl borslen eto ddoe.

Ni

Ia, rhai go ryfadd ydyn' hw', yntê,
Y fo a hi,
A phawb drw'r stryd 'ma, ac yn wir, drwy'r lle-
Ond chi a fi.

T. Rowland Hughes

Be wyddwn i am bysgota plu?

Myfi ac Aled a Ger aeth i bysgota. Dyrchefwyd fi yn gynnar yn y bore, caniatawyd im gael pas o gwmpas tref Dolgellau mewn car heb do. Wele Ger yn cyfarch y dorf, y mae ganddo air clen i bawb, efe sydd ŵr bonheddig, gŵr y bobl. Efe yw cannwyll eu llygaid, a myfi ac Aled ysydd mal milgwn bronwynion wrth ei ystlys. A wele ni yn cael ein permit brithyll o'r llythyrdy, a wele ninnau'n paratoi ein plu a'n gwiail ar lan y llyn.

Wele ni, wŷr cryfion gwrllyd, yn dringo i'r car dŵr heb do. Ffarwel i Aled a adawyd ar y lan. Ffarwel i'r merched ifanc sydd yn chwifio eu nicars gwynion hyd y cei. Nyni a ddaw yn ôl mal tywysogion i'w cofleidio.

A dyna rwyfo oddi wrth y cei yn ddel i gyd, a chyrraedd canol llyn, a gosod angor, a pharatoi genwair. Mawr yw'r cellwair ar y gwch, myfi sydd amhrofiadol, gŵr y mecryll wyf i, y mae'r brithyllion bychain yn ddieithr im a'm bachyn. Ond cyn i'r bluen daro'r dŵr wele'r gorwel Ger! Gwae! Daw Morus y Gwynt i godi'r angor.
Cludwyd ni, yn erbyn ewyllys, hyd wyneb y dŵr. Mawr fu'r brwydro, pum rhwyf cyfrais unwaith yn fy ngafael, a mawr fu'r rhegi a chrio gan Ger. Dyma weld ei wir wedd am y tro cynta. Wele ef yn lapio ei hun am y mast, clywch ei wylofain uwch gri'r gwynt, y mae cesail ei forddwyd yn wlyb.
Ond ofer fu f'ymdrechion, ni allwn ennill modfedd o'r llyn, a chyda blinder cafwyd ni mewn coedwig o frwyn.
Na phoener Ger, me' fi, rho daw ar dy wylo, myfi ysydd ddyn gwrllyd. Dyma fi yn gweld glan ddieithr trwy'r brwgaitsh, a dyma gydio rhaff yr angor rhwng fy nannedd a phlymio'n ddewr i ddŵr.
Nid oedd dim mwy na throedfedd o ddyfnder, myfi a gafodd godwm. Ond y mae'r pwll yn frith o sliwod congyr a pheic yn ôl pob tebyg.

 Araf Iwan, bydd slei. Y mae Ger druan yn dibynnu arnot. A dyna lusgo'r gwch tua'r lan, un cam ar y tro. Sawl tro disgynais i ryw gagendor du dan wyneb y dŵr, gwlychwyd cesail fy morddwyd, a'r baco oedd yn fy mhoced dîn. Ond daeth llwyddiant yn y man, rhwymais ein bad yn erbyn coeden.

Cariais Ger i'r lan, mal babi yn fy nghôl, a chychwyn yn ôl ar droed, tua'r cei lle bu'r ffarwelio mawr a dagrau a nicyrs gwynion.
Doedd dim golwg o'r merched ifanc yno, dim ond Aled yn pendwmpian wrth y lan oedd yno i'n cyfarch.
Chwedl edifar fu ein trip pysgota, ni ddaliwyd dim un brithyllyn, a collwyd ein bad. Myfi roddodd fy mhen yn fy mhlu am weddill y prynhawn. Gwae fi fy myw.

Peidiwch, da chi, a mynd i bysgota plu ar gwch mewn gwynt main.

Cerdd i Aled (Sy'n grepachlyd)

Aled rwdlyn, bwdryn bach, 
Ti'n fochaidd, O! Ti'n afiach, 
Dysgais, o dy osgo sach
A'th wep, ti'n glaf o'r grepach!

Be wyddwn i am y bêl gron?

Daeth hyfryd ddydd mawrth, dydd y gwersi nofio, dydd y llaeth melys, a'r dydd i gicio'r bêl. 
Dyna wisgo fy sanau hirion newydd, ac oddi tanynt dariannau'r grimog, a throwsus byr, a chrys a rhif deg a Maradona ar ei gefn. Ac esgidiau bach glas i ddawnsio hyd yr asgell.
A dyna fynd i gicio pêl, a dyna chwarae a chicio'r bêl. Myfi sydd feistrolgar yn y cwrt cosbi. Dacw un o fy mheli yn hedfan uwchlaw'r criw, dacw un arall yn peri gofid i'n gôl geidwad, dacw un yn canfod gofod mawr lle nad oedd neb. Myfi sydd yn cyfarwyddo'r chwarae.
Ond gwae! Och a wi! Dyna ofid ddaw im, poenau mawr mawr, a'r goes yn gwrthod gwrando ar ei meistr. Myfi a roddodd ormod o straen ar fy nghortyn ham, wele fi yn gwingo mewn gwewyr ar yr asgell.
Gadael y maes, gadael gornest ar ei hanner, eistedd ar ochor pitsh hefo sigaret yn pwyri a damio am awran.
Gêm beryglus yw cicio pêl, myfi sydd am orffwys tan ddydd mawrth nesaf, pryd y caf fod yn feistr ar faes y gad drachefn.

Menfish ( Neu "Monsters We Have Met")

"When we glided motionless into the ray kingdom, they remained, rolling their big round eyes and closely watching us"


"The battery was composed of seven 25-calibre cannon barrels. Water pressure itself built up the propulsive force as the gun went down. At a depth of three thousand feet the pilot, pressing the trigger of the Piccard-Cosyns gun, could drive harpoons three inches into oak planks fifteen feet away.
       The depth gun was designed to secure whatever interesting animals we encountered, possibly one of the Brodingnagian squids that haunted our imaginations. The animals could be discouraged, not only by the harpoon, but by an electrical discharge running through the harpoon line. In case the specimen resisted electrocution, the harpoon head injected strychnine. At the base of the Piccard-Cosyns gun were spring driven reels for hauling in harpoons and monsters "


Dwi am fynd i nofio, a dwi am adeiladu gwn i fynd hefo fi.

Gwin Bodsele

Wasdad fel gwin beaujolais,
Dwi'n harddach bob dydd, fel gwin beaujolais,
Yn law ar y champs d'elysee,
beaujolais, beaujolais, beaujolais

Be wyddwn i am y llanw mawr hallt #7 (I filled my head with rudding stunche)

I filled my head with rudding stunche. Nid fy mai i oedd o. Bai'r jar oedd o. A mi fydd raid i mi fynd i sefyll yn y môr i gael 'madael o'r ffasiwn rwdins.

Vest Intentions

Och a wi! Gŵr truenus wyf. Myfi sydd â deg fesd wlyb, heb na thymbl drei na gwres yn y tŷ, gwae! Y mae lein ddillad y tu allan, ond mae hi'n nosi, a beth fyddai'r gwŷr a'r merched sy'n byw o boptu im yn feddwl o weld deg fesd wen yn chwifio yn y gwynt?
"Dyma ddyn cry' sy'n curo'i wraig a'i frodyr yn ddi-drugaredd, gwyddom hyn o'r fysd"
Dyna, mi wn, fyddai eu casgliad.
Ond myfi ysydd gyfrwys, gŵr â blynyddoedd o brofiad o guddio fysd rhag llygaid busneslyd. Myfi a rwymodd ddeuben o gortyn, un pen i'r ffenestr ac un pen i'r wal, ac ohoni hongian deg fesd wleb. Yr wyf yn awr yn byw mewn ystafell motel, myfi sydd ŵr cyfrwys a thruenus.

Yn fy motel dwi'n disgwyl am y greyhound aiff a fi tua'r môr, a physgod. A sefyll mewn pyllau mewn sgidiau canfas.

Aderyn Bach

I be’r awn i godi hiraeth?

Da ni di bod ffor’ma gan gwaith o’r blaen,

Y deryn bach uwchben y tŷ,

A’r hyn a ddaw o un llaw i’r llall

Yn ddall hyd ddillad y gwely.

I be’r ei di i godi hiraeth?

Gan gwaith bum yma, gan gwaith y dof eto,

Fel y deryn bach wrth ddrws y tŷ,

A ddaeth yn syth o lygad haul,

A’i gael ar agor imi.

Plu ‘deryn bach ar wely’r plas,

O loriau’r tŷ hyd at y tô

I be’r ai i godi hiraeth?

Do’ni ddim gwaeth a thrio

dofi aderyn o latai,

Sy’n torri angor i fynd trwy’r ddôr,

Yn wyllt fel môr a’n ddi-fai.

Ble’r ei di, yr hen dderyn bach?

At rywun i dorri dy galon,

Gad y coed, a gad y caeau,

Gad rhyw farc ar f’adain inna,

Ble’r ei di yr hen dderyn bach?

Draw Dros y Mynydd

A deimli di'r byd yn llonyddu
Lle ma'n cyrff ni ynghlwm hefo'r tir?
Lle ma'r dail sydd dan droed
'Di bod yno erioed,
Mi wn ers tro byd 'u bod nhw'n wir,
Ond mae 'na fleiddiaid draw dros y mynydd,
Mi glywais fod 'na dir sydd ar dân tu ôl i'r drws,
Fod 'na lwybrau sy'n mynd
Tua'r trefi mawr gwyn,
Hefo'u llongau a'u tyrrau tlws.

Mi a'i, mi a'i f'annwylyd,
Lle na alli di'n nilyn i,
Mae olion y crud yn farw a'n fud
Ond mae'r byd ma'n eiddo i mi,
Ac i mi, i mi yn unig
Y daw pob cyffyrddiad fel golau gwyn,
Mi a'i, mi a'i f'annwylyd,
A d'adael di fel hyn.

Mi a'i, mi a'i dros y mynydd,
'Chos fod na ysfa ynof o hyd,
Mae gwaed angen gwaed,
A chorff angen corff,
A mae'r galon yn galw am gig.


Mi a'i, mi a'i f'annwylyd,
Lle na alli di'n nilyn i,
Mae olion y crud yn farw a'n fud
Ond mae'r byd ma'n eiddo i mi,
Ac i mi, i mi yn unig
Y daw pob cyffyrddiad fel golau gwyn,
Mi a'i, mi a'i f'annwylyd,
A d'adael di fel hyn.

'Chos nei di'm clywed cyrn hen angylion,
Yn canu sol-ffa uwch dy grud,
Mi gei fŵg, neu bridd,
Neu haearn, neu bren,
Ond fydd 'na neb o dy flaen ar yr orsedd fawr wen,
'Chos da ni'n gw'bod yn iawn
Fod na'm byd y tu ôl i'r llen
A'r unig achubiaeth sydd ar gael ar y byd
Ydi'r un sy'n cysgu rhwng coesa'r morynion,
A sydd yn dân ar dy groen di drwy'r nos,
A mai dyna oedd bryd
Dy gyndeidiau i gyd,
O'r un gell hyd at Iesu Grist


Mi a'i, mi a'i f'annwylyd,
Lle na alli di'n nilyn i,
Mae olion y crud yn farw a'n fud
Ond mae'r byd ma'n eiddo i mi,
Ac i mi, i mi yn unig
Y daw pob cyffyrddiad fel golau gwyn,
Mi a'i, mi a'i f'annwylyd,
A d'adael di fel hyn.

Llundain

Daeth y rhyngrwyd i Fiw 'Mi o'r diwadd, a daeth hen bryd i ail-afael yn y blog yma. Dyma hanes dau drip diweddar i Lundain.

Y trip cyntaf: Mynd ar fy mhen fy hun yr oeddwn. Dyna ddal trên o Fangor, a chyrraedd heb na llety na bêrings oddeutu awr a hanner cyn i'r haul fachlud. Gwedi holi'n ofer mewn nifer o dai potas a thai llety ffeindiais, trwy frawdgarwch tafarnwr, dŷ llety mawr ffiaidd am bymtheg punt y noson a pheint am ddim. Mi o'dd yn o lew, a chyn i mi gael cyfle i brofi sbrings y gwely llyncwyd fi mewn sgwrs gyda merch benfelen o Latvia a dyn ar ei gwrcwd o'r Awstralia. Roedd y gŵr ar ei gwrcwd yn ymadael yn fuan yn ôl pob son, a mi o'dd benfelan am i mi gadw cwmni iddi. A myfi, ŵr hael a rhadlon, ddywedodd y down yn ôl wedi i mi gael tamaid o swpar. Gwedi cael swpar bychan a dychwelyd roedd benfelan wedi mynd, wedi cael cynnig gwell amwni. Felly mi es i'r tŷ potas i weld f'annwyl Fessi a f'annwyl Ôzil yn chwara ffw'bol. Darganfyddais mai anfantais y peint am ddim oedd fod rhaid gwrando ar Nickelback ar y tanoi. Nid oes dianc rhag Kroeger, y mae fel pla ar fy myw. Hefyd, bu tarfu ar y ffw'bol hanner amser er mwyn i bobol gael cystadleuaeth ddawnsio.

Deffroais a chroen fy ngwefus am fy nannedd. Gwisgais gan drio peidio deffro'r degau yn yr un 'stafell a mi. Yna bum yn edrych ar y map i ddod i nabod fy ffordd o gwmpas y ddinas ac i gael gwybod i ba gyfeiriad 'roedd y gogledd. Gadewais fy llety rhad am saith y bora a mynd ar fy mhen i siop i brynnu pop. Yna es i gerdded trwy Regent Park yn y glaw. Myfi sydd ddramatig.

Tua diwedd fy nhrip cerddais fewn i dŷ potas Sbaeneg, ac yno roedd gŵr Sbaeneg yn canu'r gitar yn y gornel, dyn clên ydoedd. Ac yno y bum wedi hynny yn sgwrsio gyda dyn o Sri Lanka, a dyn o Dde'r Affrig a'r gŵr Sbaeneg. Wedi hynny daliais drên i Fangor i gael KFC.

Ar yr ail drip cefais gwmni f'mrodyr, Aled 'Rhyna' a Dei Thyrti Êt Twenti Ffôr (Dyna faint ei drowsus), a gweddill y band nad sydd yn perthyn im. Canu mewn capel yr oeddem, a mi aeth yn dda. Yn ôl y son yr oedd yna secret passage a hidden garden yn y capel, ond ofer fu f'ymdrechion i'w darganfod. Treuliwyd y rhanfwyaf o'r penwythnos yn casglu pwyntiau a fathwyd yn Daddy Points. Dyma restr o'r campau gŵrywaidd a wnaed ar eu cyfer;

1. Dei Dei Thyrti Êt Twenti Ffôr yn ennill deg pwynt am yrru saith awr i'r ddinas, a phump ychwanegol am faint ei drowsus. Hefyd y fo drefnodd ein llety, dyna ddeg arall.

2. Myfi ac Aled 'Rhyna yn cael pum pwynt yr un am aros ar ein traed yn hwyr yn yfad cwrw budur. Daeth deg pwynt arall im wrth ddarganfod llwybr gwell ar y system danddaearol i fynd o Wemblwy i Islington, a cafodd Aled bum pwynt am gynorthwyo.

3. Pum pwynt i Dei am drefnu cyfarfod yn y cyntedd am chwarter i wyth gan sicrhau ein bod yn cyrraedd o leia awr a hanner yn gynnar. Pump yr un i Aled a minnau am nafigetio i'r stesion yn ddi-ffwdan.

4. Collodd Aled bum pwynt am anghofio gwefru ei ffôn grand er mwyn cael cwmpawd, ond yn eu hadfer wrth awgrymu defnyddio'r haul i wneud hynny. Colli pump am fethu gwneud hynny, a phump i minnau am lwyddo.

5. Myfi sy'n colli pum pwynt am fethu bwta swper am i mi fod yn fflopian fel wendi wrth feddwl am yrru adra. Ond dyna adfer fu wrth i mi yrru'r holl ffordd o Lundain i Firmingham mewn lluwch eira, heb weld y lanes ar y motorwê yr holl ffordd bron. Deg arall i Iwan. Gorfu i ni stopio wedyn mewn services am fod y storom eira'n gwaethygu.

6. Un pwynt i mi am gael Angus Whopper ar fy mhen fy hun, a deg i Aled am gymeryd yr awennau a manteisio ar ysbaid yn yr eira a chyrraedd yr Amwythig.

7. Deg i mi am yrru ar y lôn waethaf a welwyd erioed, yn drwch o rew ar hyd ffyrdd cul a serth y gororau i'r Bala. Ac un pwynt ychwanegol am frolio gwneud hynny ac yna smocio sigarèt marlboro.

8. Pum pwynt i Dei am yrru gweddill y ffordd yn ddi-ffwdan ar hyd lonydd call.

Felly, ar ddiwedd y trip, dyma oedd y canlyniadau'r Daddy Points:

Dei: 35
Aled: 25
Eich Arwr: 41

Ond y peth pwysig ydi ein bod ni'n tri yn ŵyr hynod ŵrllyd a gŵrywaidd. Ac yn haeddu cael mwstashus seremoniol a locsynau achlysurol.

Y penwythnos yma byddem yn dychwelyd i Lundain, a mi fydd Aled Fwyaf yn gyrru yno ac yn ôl gan sicrhau monopoli ar y Daddy Points. Y mae'n haeddu buddugoliaeth ar ôl ei berfformiad siomedig y penwythnos diwethaf.

"Pan oeddwn yn ifanc ac yn dal malwod"

Pan oeddwn yn ifanc ac yn dal malwod,
A'u bygwth â'r Injan Goch
Sydd ym Mhwllheli,
Ni feddyliais hynny'n od,
Pan oeddwn yn ifanc ac yn dal malwod.